Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

readiness in speech

  • 1 lingua

        lingua ae, f    [old dingua, cf. Germ. Zunge; Engl. tongue], the tongue: lingua haeret metu, T.: exsectio linguae: linguā titubante loqui, O.: linguam exserere (in derision or contempt), L.— A tongue, utterance, speech, language: ignara, S.: verborum copia in nostrā lingua: Largus opum, linguā melior, V.: Latium beare divite linguā, H.: ut vitemus linguas hominum: Aetolorum linguas retundere, check, L.: Favete linguis, i. e. give attention, H.: nam lingua mali pars pessima servi, Iu.: mercedem imponere linguae, i. e. speak for pay, Iu.— Tongue, speech, dialect, language: Latina, Graeca: qui ipsorum linguā Celtae, nostrā Galli, appellantur, Cs.: dissimili linguā, S.: linguā utrāque, i. e. Greek and Latin, H.—Of animals, the voice, note, song, bark: linguae volucrum, V.: linguam praecludere (of a dog), Ph.— A tongue of land: eminet in altum lingua, L.— Tongue, garrulity, insolence: linguā promptus hostis, L.: magna, H.: materna, boasting, O.— Fluency, eloquence, readiness of speech: quibus lingua prompta, L.: Est animus tibi, est lingua, H.
    * * *
    tongue; speech, language; dialect

    Latin-English dictionary > lingua

  • 2 lingua

    lingua (ante-class. form dingua, like dagrima for lacrima, Mar. Victorin. p. 2457 and 2470 P.; cf. the letter D), ae, f. [Sanscr. jihvā; original Lat. form. dingua; A. -S. tunga; Germ. Zunge; Engl. tongue. Not from the root lih, lich, v. lingo], the tongue.
    I.
    Lit.:

    fac proserpentem bestiam me duplicem ut habeam linguam (of a kiss in which the tongues touched each other),

    Plaut. As. 3, 3, 105:

    lingua haeret metu,

    Ter. Eun. 5, 5, 7:

    in ore sita lingua est, finita dentibus,

    Cic. N. D. 2, 59, 149:

    linguā haesitantes,

    id. de Or. 1, 25, 115:

    linguā properanti legere,

    Ov. P. 3, 5, 9:

    linguā titubante loqui,

    id. Tr. 3, 1, 21:

    quo facilius verba ore libero exprimeret, calculos lingua volvens dicere domi solebat (Demosthenes),

    Quint. 11, 3, 54: linguam exserere, to thrust out the tongue, in token of derision or contempt, Liv. 7, 10: so,

    lingua ejecta,

    Cic. de Or. 2, 66, 266:

    lingua minor,

    the epiglottis, Plin. 11, 37, 66, § 175.—Comically, as mock term of endearment:

    hujus voluptas, te opsecro, hujus mel, hujus cor, hujus labellum, hujus lingua,

    Plaut. Poen. 1, 2, 178; cf. v. 175.—In mal. part.: homo malae linguae, a fellow with a bad tongue, i. q. fellator, Mart. 3, 80, 2; Min. Fel. Oct. 28.—
    II.
    Transf.
    A.
    Since the tongue is an organ of speech, a tongue, utterance, speech, language:

    largus opum, lingua melior,

    Verg. A. 11, 338:

    facilem benevolumque lingua tua jam tibi me reddidit,

    Ter. Hec. 5, 1, 35:

    non tu tibi istam praetruncari linguam largiloquam jubes?

    Plaut. Mil. 2, 3, 47:

    Latium beare divite linguā,

    Hor. Ep. 2, 2, 120:

    lingua quasi flabello seditionis contionem ventilare,

    Cic. Fl. 23, 54:

    linguam continere,

    id. Q. Fr. 1, 1, 13:

    tenere,

    Ov. F. 2, 602:

    moderari,

    Sall. J. 84:

    linguae solutio,

    Cic. de Or. 1, 25, 114:

    linguam solvere ad jurgia,

    Ov. M. 3, 261:

    quidam operarii linguā celeri et exercitatā,

    Cic. de Or. 1, 18, 83:

    ut vitemus linguas hominum,

    id. Fam. 9, 2, 2:

    Aetolorum linguas retundere,

    to check their tongues, bring them to silence, Liv. 33, 3; cf.:

    claudente noxarum conscientiā linguam,

    Amm. 16, 12, 61:

    si mihi lingua foret,

    Ov. H. 21, 205:

    ne vati noceat mala lingua futuro,

    Verg. E. 7, 28: favete linguis, i. e. give attention, " be silent that you may hear," Hor. C. 3, 1, 2; Ov. F. 1, 71:

    linguis animisque faventes,

    Juv. 12, 83:

    nam lingua mali pars pessima servi,

    id. 9, 121:

    mercedem imponere linguae,

    i. e. to speak for pay, id. 7, 149:

    usum linguae reciperare,

    Amm. 17, 12, 10:

    linguā debili esse,

    to stammer, Gell. 1, 12, 2.—Comically: os habeat, linguam, perfidiam, tongue, i. e. readiness in speech, Plaut. Mil. 2, 2, 33. —
    2.
    The tongue or language of a people:

    lingua Latina, Graeca,

    Cic. Fin. 1, 3, 10:

    Graeca et Latina lingua,

    Varr. R. R. 2, 1, 6:

    (Massilia) tam procul a Graecorum regionibus, disciplinis linguāque divisa,

    Cic. Fl. 26, 63:

    quod quidem Latina lingua sic observat, ut, etc.,

    id. Or. 44, 150:

    Gallicae linguae scientiam habere,

    Caes. B. G. 1, 47:

    qui ipsorum lingua Celtae, nostra Galli, appellantur,

    id. ib. 1, 1:

    dissimili linguā,

    Sall. C. 6, 2:

    linguā utrāque,

    i. e. Greek and Latin, Hor. S. 1, 10, 23; so, auctores utriusque linguae, Quint. prooem. 1;

    1, 1, 14: Mithridates, cui duas et viginti linguas notas fuisse,

    id. 11, 2, 50:

    haud rudis Graecae linguae,

    Curt. 5, 11, 4; 5, 4, 4; Nep. Milt. 3, 2:

    Syrus in Tiberim Orontes et linguam et mores vexit,

    Juv. 3, 63.—
    b.
    Dialect, idiom, mode of speech (post-Aug.): illis non verborum modo, sed. linguarum etiam se inter differentium copia est. Quint. 12, 10, 34:

    Crassus quinque Graeci sermonis differentias sic tenuit, ut, qua quisque apud eum linguā postulasset, eadem jus sibi redditum ferret,

    id. 11, 2, 50:

    utar enim historicā linguā,

    Sen. Q. N. 1, 13, 3:

    si philosophorum linguā uti voluissem,

    id. ib. 2, 2, 4.—
    3.
    Poet. of animals. the voice, note, song, bark, etc.:

    linguae volucrum,

    Verg. A. 3, 361; 10, 177:

    linguam praecludere (canis),

    Phaedr. 1, 22, 5.—
    4.
    An utterance, expression:

    lingua secretior,

    a dark saying, Quint. 1, 1, 35.—
    B.
    Of tongue-shaped things.
    1.
    A plant, also called lingulaca, Plin. 24, 19, 108, § 170.—
    2.
    Lingua bubula, a plant, oxtongue, bugloss, Cato, R. R. 40; Plin. 17, 14, 24, § 112.—
    3.
    Lingua canina, Cels. 5, 27, 18 init.;

    and lingua canis,

    App. Herb. 96, the plant hound's-tongue, also called cynoglossos; q. v.—
    4.
    A tongue of land: id promontorium, Cujus lingua in altum proicit, Pac. ap. Gell. 4, 17 fin.:

    lingua in altum mille passuum excurrens,

    Liv. 37, 31, 9; Weissenb. ad Liv. 25, 15, 12:

    eminet in altum lingua, in qua urbs sita est,

    Liv. 44, 11:

    tenuem producit in aequora linguam,

    Luc. 2, 614; cf.: lingua dicitur promontorii genus non excellentis sed molliter in planum devexi, Paul. ex Fest. p. 121 Müll.—
    5.
    A spoonful, as a measure, Plin. 26, 11, 73, § 119 (al. lingulis).—
    6.
    The tongue or reed of a flute, Plin. 10, 29, 43, § 84.—
    7.
    The short arm of a lever:

    vectis lingua sub onus subdita,

    Vitr. 10, 8 (cf. ligula, VII.).

    Lewis & Short latin dictionary > lingua

  • 3 facunditas

    fertility; G:readiness of speech; (=f(a)(e)cunditas)

    Latin-English dictionary > facunditas

  • 4 eloquentia

    eloquence, readiness of speech, fluency, persuasiveness.

    Latin-English dictionary of medieval > eloquentia

  • 5 facunditas

    fertility, qickness or readiness of speech.

    Latin-English dictionary of medieval > facunditas

  • 6 expedio

    ex-pĕdĭo, īvi or ĭi, ītum, 4 (archaic fut. expedibo, Enn., Pac., Att., and Pompon. ap. Non. 505, 15 sq.; 477, 2; Plaut. Truc. 1, 2, 36), v. a. [pes], orig., to free the feet, i. e. from a snare; hence, in gen., to extricate, disengage, let loose, set free, liberate any thing entangled, involved (class.; esp. freq. in the trop. signif.; syn.: extrico, enodo, enucleo, explico, expono, interpretor, etc.).
    I.
    Lit.:

    videte, in quot se laqueos induerit, quorum ex nullo se umquam expediet,

    Cic. Verr. 2, 2, 42, § 102; cf. id. ib. 43, §

    106: mortis laqueis caput,

    Hor. C. 3, 24, 8; cf.

    also: vix illigatum te triformi Pegasus expediet Chimaera,

    id. ib. 1, 27, 24:

    flammam inter et hostes Expedior,

    make my way through, Verg. A. 2, 633:

    errantem nemori,

    Ov. F. 4, 669 et saep.—With inanim. and abstr. objects:

    aditus expediunt,

    open a passage, Caes. B. G. 7, 86 fin.:

    sibi locum,

    id. B. C. 2, 9, 6:

    iter fugae per invias rupes,

    Liv. 38, 2, 14:

    agrum saxosum lectione lapidum,

    Col. 2, 2, 12: capillus pectine quotidie expediendus est, disentangled, Fronto de Eloqu. init.
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., to fetch out, bring forward, procure, make ready, prepare any thing folded up, put away, etc.: funes expediunt, Sisenn. ap. Non. 297, 1:

    vela,

    Ov. H. 17, 200:

    hominem nudari et virgas expediri jubet,

    Cic. Verr. 2, 5, 62, § 161:

    cererem canistris,

    Verg. A. 1, 702:

    convivia mediis tectis (famulae),

    Val. Fl. 2, 341; cf.:

    cibaria pastoribus,

    to provide, Varr. R. R. 2, 10, 6:

    merces suas (institor),

    Ov. A. A. 1, 422: pecuniam, to procure, Cic. Fragm. ap. Non. 298, 22; Suet. Caes. 4:

    arma,

    to hold in readiness, Caes. B. G. 7, 18 fin.; Tac. A. 2, 79; Verg. A. 4, 592:

    tela equosque,

    Liv. 38, 25, 14:

    ferrum,

    id. 24, 26, 10:

    naves,

    Caes. B. C. 2, 4 fin.:

    vineas in occulto,

    id. B. G 7, 27, 2:

    copias,

    Tac. A. 13, 7:

    se celeriter (Galli equites),

    Caes. B. C. 1, 51, 4:

    se,

    Plaut. Am. 1, 1, 52; Liv. 38, 21, 2; cf.

    mid.: exercitum expediri ad bellum jubet,

    Tac. H. 2, 99. —
    2.
    to send away, despatch ( poet.):

    me ex suis locis pulcre ornatum expedivit,

    Plaut. Rud. 4, 2, 3: saepe disco, Saepe trans finem jaculo nobilis expedito, despatched, i. e. hurled, Hor. C. 1, 8, 12.—
    3.
    Absol., for expedire se, to arm one's self for battle (only in Tac.), Tac. H. 1, 10:

    multos secum expedire jubet,

    id. ib. 1, 88; 2, 99.
    II.
    Trop., to bring out, extricate, release, free from any evil, obstacle, etc.:

    impeditum animum,

    Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

    sapientis est, cum stultitiā suā impeditus sit, quoquo modo possit, se expedire,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    haererem, nisi tu me expedisses,

    id. Pis. 30, 74:

    ex servitute filium,

    Plaut. Capt. 2, 3, 94; cf.:

    se ex turba,

    Ter. Ad. 4, 4, 5:

    se ab omni occupatione,

    Cic. Att. 3, 20, 2:

    aliquem omni molestiā,

    id. ib. 2, 25, 2; so,

    se aerumnis,

    Ter. Hec. 3, 1, 8:

    se crimine,

    id. ib. 5, 1, 28:

    se cura,

    id. Phorm. 5, 4, 4:

    civitatem malis obsidionalibus,

    Amm. 16, 4, 3: amor Lycisci me tenet, Unde expedire non queant amicorum consilia, Hor. Epod. 11, 25: curae sagaces Expediunt (Claudiae manus) per acuta belli, bring or help through, id. C. 4, 4, 76; cf.:

    per quot discrimina rerum Expedior?

    escape, Val. Fl. 1, 217:

    me multa impediverunt quae ne nunc quidem expedita sunt,

    Cic. Fam. 14, 19:

    si vita nostra in aliquas insidias incidisset, omnis honesta ratio esset expediendae salutis,

    of obtaining safety, id. Mil. 4, 10.—
    B.
    Transf.
    1.
    To put in order, arrange, set right:

    cum Antonio loquare velim, et rem, ut poteris, expedias,

    Cic. Att. 11, 18, 2:

    expedire et conficere res,

    id. Brut. 42, 154:

    rem frumentariam,

    Caes. B. G. 7, 36, 1; id. B. C. 1, 54 fin.:

    negotia (with explicare),

    Cic. Fam. 13, 26, 2; cf. id. ib. 1, 3, 1:

    nomina mea, per deos, expedi, exsolve,

    settle, pay, id. Att. 16, 6, 3:

    nomen,

    id. ib. 13, 29, 3:

    Faberianum,

    id. ib. 12, 29, 2; cf. in a pun respecting a scholar unable to pay his debts: omnes solvere posse quaestiones, Unum difficile expedire nomen, Bibacul. ap. Suet. Gram. 11:

    quemadmodum expediam exitum hujus institutae orationis, non reperio,

    settle, arrange, Cic. Fam. 3, 12, 2; cf.:

    expediri quae restant vix poterunt. si hoc relinqueris,

    id. Rep. 1, 35, 55:

    consilia sua,

    Tac. H. 3, 73:

    docte hanc fallaciam,

    put into operation, Plaut. Capt. prol. 40.—
    2.
    Of speech, to disclose, unfold, explain, relate, narrate (mostly poet. and in post-Aug. prose;

    not in Cic., Cæs., or Quint.): qui tu misera's? mi expedi,

    Plaut. Men. 4, 2, 50 (639 Ritschl): id ego aequum ac jus fecisse expedibo atque eloquar, will show, Enn. ap. Non. 505, 19;

    Pac., Att.,

    Pompon. ib. 15 sq.:

    agedum, hoc mihi expedi,

    Ter. Eun. 4, 4, 27:

    altius omnem Expediam prima repetens ab origine famam,

    Verg. G. 4, 286:

    pauca tibi e multis... expediam dictis,

    id. A. 3, 379:

    priusquam hujuscemodi rei initium expedio,

    Sall. J. 5, 2:

    nunc originem, mores, et quo facinore dominationem raptum ierit, expediam,

    Tac. A. 4, 1:

    me non tantum praevisa, sed subita expedire docuisti,

    id. ib. 14, 55:

    ea de caede quam verissime expediam,

    id. H. 4, 48:

    promptius expediam quot, etc.,

    i. e. it will take me a shorter time to recount, Juv. 10, 220.—
    3.
    Reflex. of events, to develop, run their course, proceed:

    amoris arteis eloquar quem ad modum se expediant,

    Plaut. Trin. 2, 1, 10; cf.:

    ut res vostrorum omnium bene expedire voltis,

    to make favorable progress, id. Am. prol. 5 (Lorenz ad Plaut. Trin. 2, 36; but Ussing reads me expedire, benefit me).—
    4.
    Absol., res expedit, or impers., expedit (alicui—lit., it helps out, furthers, promotes; hence), it is serviceable, profitable, advantageous, useful, expedient (class.):

    nequiter paene expedivit prima parasitatio,

    Plaut. Am. 1, 3, 23:

    non igitur faciat, dixerit quis, quod utile sit, quod expediat? Immo intelligat, nihil nec expedire nec utile esse, quod sit injustum,

    Cic. Off. 3, 19, 76; cf.:

    quid intersit sua, quid expediat,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    ex utilitatis varietatibus, cum aliis aliud expediat, nasci discordias,

    id. Rep. 1, 32; cf.:

    ut non idem expediret, incidere saepe,

    id. Lael. 10, 33:

    quidquam Caesari ad diuturnitatem victoriae et dominationis,

    id. Att. 7, 22, 1:

    non idem ipsis expedire et multitudini,

    Nep. Milt. 3, 5 al. —With an inf. clause as subject:

    expedit bonas esse vobis,

    Ter. Heaut. 2, 4, 8; cf.:

    omnibus bonis expedit salvam esse rem publicam,

    Cic. Phil. 13, 8, 16:

    cui (reo) damnari expediret,

    id. Verr. 2, 1, 3 fin.:

    cum eam (pecuniam) in praediis collocari maxime expediret,

    id. Caecin. 6, 16:

    ubi vinci necesse est, expedit cedere,

    Quint. 6, 4, 16; Hor. C. 2, 8, 9 et saep.—With subj. clause as subject after ut or ne (post-class.):

    expedire omnibus dicunt, ut singulae civitates suas leges habeant,

    Just. 34, 1, 7 Benecke ad loc.:

    expedit rei publicae, ne sua re quis male utatur,

    Just. Inst. 1, 8, 2:

    neque expedire ut ambitione aliena trahatur,

    Tac. A. 3, 69.— Absol.:

    tu si ita expedit, velim quamprimum conscendas,

    Cic. Q. Fr. 2, 2, 4:

    sic magis expedit,

    Quint. 4, 2, 67:

    ut expediat causae,

    id. 7, 3, 18.—Hence, ex-pĕdītus, a, um, P. a., unimpeded, unincumbered, disengaged, free, easy, ready, at hand.
    A.
    Of persons:

    cum ceteris quae habebat vadimonia differt, ut expeditus in Galliam proficisci posset,

    Cic. Quint. 6, 23: incrmos armati, impeditos expediti interficiunt, i. e. without baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

    eo circiter hominum numero XVI. milia expedita cum omni equitatu Ariovistus misit,

    Caes. B. G. 1, 49, 3:

    legiones expeditae,

    id. B. C. 1, 42, 1;

    so of soldiers without baggage,

    id. ib. 2, 19, 2; 6, 25, 1; 1, 27 fin. et saep.—As subst.: expĕdī-tus, i, m., a soldier lightly burdened, a swiftly marching soldier:

    latitudo (silvae) novem dierum iter expedito patet,

    Caes. B. G. 6, 25, 1:

    obviam fit ei Clodius expeditus in equo,

    Cic. Mil. 10, 28; cf.

    Sagana,

    tucked up, Hor. Epod. 5, 25:

    expedito nobis homine et parato opus est,

    ready, at hand, prompt, Cic. Phil. 11, 10, 26; cf.:

    expeditus ad caedem,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    ad pronuntiandum,

    id. de Or. 2, 30, 131; cf.:

    facilis et expeditus ad dicendum,

    id. Brut. 48 fin.
    B.
    Of inanim. or abstr. things, convenient, at hand:

    iis expedito loco actuaria navigia relinquit,

    commodious, Caes. B. C. 1, 27; cf.:

    via expeditior ad honores,

    Cic. Fl. 41, 104:

    reditum in caelum patere optimo et justissimo cuique expeditissimum,

    id. Lael. 4, 13:

    pecunia expeditissima quae erat, tibi decreta est,

    the readiest, the nearest at hand, id. Fam. 11, 24, 2; cf.

    rationes,

    id. ib. 10, 25, 2:

    cena (with parca),

    Plin. Ep. 3, 12, 1:

    expeditissimum unguentorum,

    Plin. 13, 1, 2, § 8:

    probabili expedito, soluto, libero, nullā re implicato,

    Cic. Ac. 2, 33, 105:

    expedita erat et perfacile currens oratio,

    id. Brut. 63, 227; cf.:

    expedita ac profluens dicendi celeritas,

    id. ib. 61, 220:

    inops ad ornandum, sed ad inveniendum expedita Hermagorae disciplina,

    id. ib. 76, 263:

    prope jam expeditam Caesaris victoriam interpellaverunt,

    achieved, Caes. B. C. 3, 70 fin.
    b.
    In the neutr. absol.: in expedito esse, habere, etc., to be or have in readiness or at hand:

    quaedam sunt quidem in animo, sed parum prompta: quae incipiunt in expedito esse, quum dicta sunt,

    Sen. Ep. 94 med.; cf.:

    promptum hoc et in expedito positum,

    Quint. 10, 7, 24:

    in expedito haberent integras copias ad opem ferendam,

    ready for action, Liv. 36, 16, 10.—Hence, adv.: ex-pĕdīte, without impediment, without difficulty, readily, promptly, quickly:

    in iis rebus celeriter expediteque percipiendis, quae, etc.,

    Cic. Fin. 5, 12 fin.:

    expedite explicans quod proposuerat,

    id. Brut. 67, 237:

    fabulatu's,

    Plaut. Men. 1, 2, 63:

    loqui,

    Suet. Aug. 89.— Comp.:

    non implicite et abscondite, sed patentius et expeditius,

    Cic. Inv 2, 23, 69:

    navigare,

    id. Att. 6, 8, 4:

    fit putatio,

    Col. Arb. 11, 1.— Sup.:

    ex quo te, quocumque opus erit, facillime et expeditissime conferas,

    Cic. Fam. 6, 20, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > expedio

  • 7 facilitas

    făcĭlĭtas, ātis, f. [facilis], easiness, ease, facility in doing any thing.
    I.
    In gen. (mostly post-Aug.):

    haec in bonis rebus, quod alii ad alia bona sunt aptiores, facilitas nominetur, in malis proclivitas,

    inclination, disposition, Cic. Tusc. 4, 12, 28; cf.:

    aetatis illius (i. e. puerilis) facilitas,

    capability, Quint. 1, 12, 11:

    audendi facilitas,

    id. 12, 6, 7:

    pariendi,

    Plin. 21, 24, 95, § 167:

    oris,

    i. e. easy enunciation, Quint. 10, 7, 26:

    corporis,

    a tendency to blush, Sen. Ep. 11:

    soli,

    facility in working, Plin. 18, 19, 49, § 178:

    picea tonsili facilitate,

    id. 16, 10, 18, § 40:

    (smaragdi) ad crassitudinem sui facilitate translucida,

    i. e. facility in transmitting the rays of light, id. 37, 5, 16, § 63.—
    II.
    In partic.
    A.
    Of speech, facility or fluency of expression (post-Aug.):

    Fabianus disputabat expedite magis quam concitate, ut possis dicere, facilitatem esse illam, non celeritatem,

    Sen. Ep. 40:

    quae in oratore maxima sunt, ingenium, inventio, vis, facilitas,

    Quint. 10, 2, 12; 10, 5, 1; 10, 7, 20; 11, 1, 42; Suet. Gramm. 23 al.; cf. Quint. 10, cap. 7.—
    B.
    (Acc. to facilis, II. A.) Of character.
    1.
    In a good sense, willingness, readiness, good-nature, courteousness, affability (freq. in Cic.;

    syn.: lenitas, humanitas): male docet te mea facilitas multa,

    Ter. Heaut. 4, 1, 35:

    si illius comitatem et facilitatem tuae gravitati severitatique asperseris,

    Cic. Mur. 31, 66; cf. id. Lael. 18, 66:

    pro tua facilitate et humanitate,

    id. Fam. 13, 24, 2:

    facilitas in audiendo,

    id. Q. Fr. 1, 1, 7, § 21; cf.:

    facilitas et lenitudo animi,

    id. Off. 1, 25, 88 Orell. N. cr.:

    facilitas indulgentiaque,

    Suet. Caes. 72:

    facilitate par infimis esse,

    Cic. de Imp. Pomp. 14, 41:

    sermonis,

    id. Att. 12, 40, 2:

    magis id facilitate quam alia ulla culpa mea contigit,

    id. de Or. 2, 4, 15:

    actio facilitatem significans,

    id. ib. 2, 43, 184.—
    2.
    In a bad sense, levity, heedlessness, Suet. Claud. 29; cf.:

    fornicationis,

    Vulg. Jerem. 3, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > facilitas

  • 8 loquentia

    lŏquentĭa, ae, f. [loquor], a talking, discoursing, readiness in speaking, fluency of speech (post-Aug.):

    Julius Candidus non invenuste solet dicere, aliud esse eloquentiam, aliud loquentiam,

    Plin. Ep. 5, 20, 5; satis loquentiae, sapientiae parum, Val. Prob. ap. Gell. 1, 15, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > loquentia

  • 9 meditata

    mĕdĭtor, ātus, 1, v. dep. a. and n. [Sanscr. madh-a, wisdom; Gr. mathos, manthanô, mêdomai; cf.: medeor, re-med-ium, etc.]; act., to think or reflect upon, to muse over, consider, meditate upon; neutr., to think, reflect, muse, consider, meditate; to design, purpose, intend, etc.; constr. with acc., with ad, de, with dat., with inf., with a rel.-clause, or absol. (class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    With acc.:

    semulque cursuram meditabor ad ludos Olympios,

    Plaut. Stich. 2, 1, 34:

    ea para, meditare, cogita, quae, etc.,

    Cic. Fam. 2, 5, 2:

    nihil aliud cogitare, meditari, curare nisi, etc.,

    id. Rep. 1, 22, 35:

    forum, subsellia, rostra curiamque,

    id. de Or. 1, 8, 32:

    fugam ad legiones,

    Suet. Tib. 65:

    cor tuum meditabitur timorem,

    i. e. promote by meditation, Vulg. Isa. 33, 18.—
    (β).
    With ad; ne ad eam rem meditere, Cic. Fam. 2, 3, 1:

    ad hujus vitae studium meditati illi sunt qui feruntur labores tui,

    id. Cat. 1, 10, 26.—
    (γ).
    With de:

    ut de tua ratione meditere,

    Cic. Fam. 1, 8, 4.—
    (δ).
    With dat. (ante-class.):

    nugis,

    Plaut. Ps. 4, 7, 107. —
    (ε).
    With inf.:

    jam designatus alio incessu esse meditabatur,

    Cic. Agr. 2, 5, 13:

    multos annos regnare meditatus magno labore,

    id. Phil. 2, 45, 116:

    cum animo meditaretur proficisci in Persas,

    Nep. Ages. 4.—
    (ζ).
    With a rel.-clause:

    ea nunc meditabor quo modo illi dicam,

    Plaut. Am. 1, 1, 42:

    meditabor, quo modo cum illo loquar,

    Cic. Att. 9, 17, 1:

    quid contra dicerem, mecum ipse meditabor,

    id. N. D. 3, 1, 1:

    meditare, quibus verbis incensam illius cupiditatem comprimas,

    id. Pis. 25, 59.—
    (η).
    Absol.:

    multis modis meditatus egomet mecum sum,

    Plaut. Bacch. 3, 2, 1:

    egressus ad meditandum in agro,

    Vulg. Gen. 24, 63. —
    II.
    Transf., to meditate, study, exercise one's self in, practise a thing:

    nugas est meditatus male,

    Plaut. Ps. 4, 7, 107:

    Demosthenes perfecit meditando, ut nemo planius esse locutus putaretur,

    Cic. de Or. 1, 61, 260; cf.:

    Demosthenes in litore meditans,

    Quint. 10, 3, 30:

    quid Crassus ageret meditandi aut discendi causā,

    Cic. de Or. 1, 30, 136:

    aut in foro dicere aut meditari extra forum,

    id. Brut. 88, 302:

    musam,

    Verg. E. 1, 2:

    arma,

    Veg. Mil. 1, 20:

    proelia,

    Juv. 4, 112.— Transf., of animals:

    cervi editos partus exercent cursu, et fugam meditari docent,

    to practise flight, Plin. 8, 32, 50, § 113.—Of things: semper cauda scorpionis in ictu est: nulloque momento meditari cessat, to move as in readiness to strike, i. e. to threaten, Plin. 11, 25, 30, § 87:

    semina meditantur aristas,

    Prud. Cath. 10, 132; also, to murmur, utter a sad cry:

    clamabo, meditabor ut columba,

    Vulg. Isa. 38, 14; 59, 11.—
    III.
    In pass. signif. (in verb. fin. post-class. and very rare):

    adulteria meditantur,

    Min. Fel. Oct. 25, 1.—But freq. in part. perf.: mĕdĭtā-tus, a, um.
    A.
    Exercised, practised, instructed (only Plautin.):

    cumque huc ad adulescentem meditatum probe mittam,

    Plaut. Trin. 3, 3, 88:

    probe meditatam utramque duco,

    id. Mil. 3, 3, 29:

    murmura,

    Juv. 6, 539.—
    B.
    Thought upon, meditated, weighed, considered, studied:

    meditati sunt doli docte,

    Plaut. Ps. 4, 1, 30:

    ea, quae meditata et praeparata inferuntur,

    Cic. Off. 1, 8, 27:

    meditatum et cogitatum scelus,

    id. Phil. 2, 34, 85:

    meditatum cogitatumque verbum,

    id. ib. 10, 2, 6:

    accuratae et meditatae commentationes,

    id. de Or. 1, 60, 257:

    oratio,

    Plin. 26, 3, 7, § 12:

    doli,

    Plaut. Ps. 4, 1, 31: meditata et composita oratio (opp. extemporized), Suet. Aug. 84. — Subst.: mĕdĭtāta, ōrum, n., a carefully prepared speech:

    sive meditata sive subita proferret,

    Plin. Ep. 1, 16, 2.—Hence, adv.: mĕdĭtātē, thoughtfully, designedly, intentionally (ante-class. and post-Aug.):

    ne tu illorum mores perquam meditate tenes,

    knowest thoroughly, Plaut. Bacch. 3, 6, 16:

    hau male meditate male dicax es,

    id. Curc. 4, 2, 26:

    effundere probra,

    Sen. Const. Sap. 11, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > meditata

  • 10 meditor

    mĕdĭtor, ātus, 1, v. dep. a. and n. [Sanscr. madh-a, wisdom; Gr. mathos, manthanô, mêdomai; cf.: medeor, re-med-ium, etc.]; act., to think or reflect upon, to muse over, consider, meditate upon; neutr., to think, reflect, muse, consider, meditate; to design, purpose, intend, etc.; constr. with acc., with ad, de, with dat., with inf., with a rel.-clause, or absol. (class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    With acc.:

    semulque cursuram meditabor ad ludos Olympios,

    Plaut. Stich. 2, 1, 34:

    ea para, meditare, cogita, quae, etc.,

    Cic. Fam. 2, 5, 2:

    nihil aliud cogitare, meditari, curare nisi, etc.,

    id. Rep. 1, 22, 35:

    forum, subsellia, rostra curiamque,

    id. de Or. 1, 8, 32:

    fugam ad legiones,

    Suet. Tib. 65:

    cor tuum meditabitur timorem,

    i. e. promote by meditation, Vulg. Isa. 33, 18.—
    (β).
    With ad; ne ad eam rem meditere, Cic. Fam. 2, 3, 1:

    ad hujus vitae studium meditati illi sunt qui feruntur labores tui,

    id. Cat. 1, 10, 26.—
    (γ).
    With de:

    ut de tua ratione meditere,

    Cic. Fam. 1, 8, 4.—
    (δ).
    With dat. (ante-class.):

    nugis,

    Plaut. Ps. 4, 7, 107. —
    (ε).
    With inf.:

    jam designatus alio incessu esse meditabatur,

    Cic. Agr. 2, 5, 13:

    multos annos regnare meditatus magno labore,

    id. Phil. 2, 45, 116:

    cum animo meditaretur proficisci in Persas,

    Nep. Ages. 4.—
    (ζ).
    With a rel.-clause:

    ea nunc meditabor quo modo illi dicam,

    Plaut. Am. 1, 1, 42:

    meditabor, quo modo cum illo loquar,

    Cic. Att. 9, 17, 1:

    quid contra dicerem, mecum ipse meditabor,

    id. N. D. 3, 1, 1:

    meditare, quibus verbis incensam illius cupiditatem comprimas,

    id. Pis. 25, 59.—
    (η).
    Absol.:

    multis modis meditatus egomet mecum sum,

    Plaut. Bacch. 3, 2, 1:

    egressus ad meditandum in agro,

    Vulg. Gen. 24, 63. —
    II.
    Transf., to meditate, study, exercise one's self in, practise a thing:

    nugas est meditatus male,

    Plaut. Ps. 4, 7, 107:

    Demosthenes perfecit meditando, ut nemo planius esse locutus putaretur,

    Cic. de Or. 1, 61, 260; cf.:

    Demosthenes in litore meditans,

    Quint. 10, 3, 30:

    quid Crassus ageret meditandi aut discendi causā,

    Cic. de Or. 1, 30, 136:

    aut in foro dicere aut meditari extra forum,

    id. Brut. 88, 302:

    musam,

    Verg. E. 1, 2:

    arma,

    Veg. Mil. 1, 20:

    proelia,

    Juv. 4, 112.— Transf., of animals:

    cervi editos partus exercent cursu, et fugam meditari docent,

    to practise flight, Plin. 8, 32, 50, § 113.—Of things: semper cauda scorpionis in ictu est: nulloque momento meditari cessat, to move as in readiness to strike, i. e. to threaten, Plin. 11, 25, 30, § 87:

    semina meditantur aristas,

    Prud. Cath. 10, 132; also, to murmur, utter a sad cry:

    clamabo, meditabor ut columba,

    Vulg. Isa. 38, 14; 59, 11.—
    III.
    In pass. signif. (in verb. fin. post-class. and very rare):

    adulteria meditantur,

    Min. Fel. Oct. 25, 1.—But freq. in part. perf.: mĕdĭtā-tus, a, um.
    A.
    Exercised, practised, instructed (only Plautin.):

    cumque huc ad adulescentem meditatum probe mittam,

    Plaut. Trin. 3, 3, 88:

    probe meditatam utramque duco,

    id. Mil. 3, 3, 29:

    murmura,

    Juv. 6, 539.—
    B.
    Thought upon, meditated, weighed, considered, studied:

    meditati sunt doli docte,

    Plaut. Ps. 4, 1, 30:

    ea, quae meditata et praeparata inferuntur,

    Cic. Off. 1, 8, 27:

    meditatum et cogitatum scelus,

    id. Phil. 2, 34, 85:

    meditatum cogitatumque verbum,

    id. ib. 10, 2, 6:

    accuratae et meditatae commentationes,

    id. de Or. 1, 60, 257:

    oratio,

    Plin. 26, 3, 7, § 12:

    doli,

    Plaut. Ps. 4, 1, 31: meditata et composita oratio (opp. extemporized), Suet. Aug. 84. — Subst.: mĕdĭtāta, ōrum, n., a carefully prepared speech:

    sive meditata sive subita proferret,

    Plin. Ep. 1, 16, 2.—Hence, adv.: mĕdĭtātē, thoughtfully, designedly, intentionally (ante-class. and post-Aug.):

    ne tu illorum mores perquam meditate tenes,

    knowest thoroughly, Plaut. Bacch. 3, 6, 16:

    hau male meditate male dicax es,

    id. Curc. 4, 2, 26:

    effundere probra,

    Sen. Const. Sap. 11, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > meditor

  • 11 mundus

    1.
    mundus, a, um, adj. [Sanscr. mund, purificari], clean, cleanly, nice, neat, elegant.
    I.
    Lit. (class.;

    syn.: lautus, nitidus, purus): supellex,

    Hor. Ep. 1, 5, 7:

    caena,

    id. C. 3, 29, 14:

    ager,

    Gell. 19, 12, 8:

    mundissimum cubile desiderat (animal),

    Col. 7, 9, 14:

    jam intus mundissimumst,

    Plaut. Truc. 2, 7, 7.— Poet., with abl., = ornatus: Ostia munita est: idem loca navibus pulchris Munda facit, adorned, Enn. ap. Tert. p. 258 Müll. (Ann. v. 146 Vahl.).—
    B.
    Transf.
    1.
    Of mode of living, neat, fine, elegant, smart, genteel:

    cultus justo mundior,

    too elegant dress, Liv. 8, 15.— As subst.: mundus, i, m. (sc. homo), an elegant or nice person, Cic. Fin. 2, 8, 23.—
    2.
    Of quality, not coarse, fine (post-class.):

    annonae, of wheat,

    Lampr. Alex. Sev. 42, 3:

    panis,

    id. ib. 37, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of speech, neat, fine, elegant ( poet. and in postclass. prose):

    verba, Ov A. A. 3, 479: versus, quibus mundius nihil reperiri puto,

    Gell. 19, 9, 10:

    in Gallos mundius subtiliusque est, quam cum Gallis aut contra Gallos,

    id. 17, 2 med.
    B.
    Subst.: mun-dum, i. n., only in the phrase: in mundo (esse or habere), in readiness (ante-class.): tibi vita seu mors in mundo est, Enn. ap. Charis. p. 181 P. (Ann. v. 457 Vahl.:

    in mundo pro palam et in expedito ac cito, Charis.): nempe habeo in mundo,

    Plaut. Pers. 1, 1, 46:

    mihi in mundo sunt virgae,

    id. As. 2, 1, 16; 2, 2, 50:

    nescio quid vero habeo in mundo,

    id. Stich. 3, 2, 23; id. Ps. 1, 5, 85 Ritschl.—
    C.
    In eccl. Lat., morally pure, upright, free from sin:

    cor mundum crea in me, Deus,

    Vulg. Psa. 50, 12:

    beati mundo corde,

    id. Matt. 5, 8.—Hence, adv., in two forms (both, for the most part, anteand post-class.).—
    a.
    mundē, cleanly, neatly, prettily:

    (copia) in suo quaeque loco sita munde,

    Plaut. Poen. 5, 4, 5: verrite aedes, spargite munde, Titin. ap. Charis. p. 183 P.:

    parum munde et parum decenter,

    Sen. Ep. 70, 20:

    munde facti versus,

    Gell. 10, 17, 2:

    quam mundissime purissimeque fiat,

    Cato, R. R. 66, 1.—
    b.
    mun-dĭter, cleanly, neatly.
    1.
    Lit.:

    cum sedulo munditer nos habeamus,

    Plaut. Poen. 1, 2, 26.—
    2.
    Trop., decently, with propriety:

    dicere,

    App. Mag. p. 296, 14.
    2.
    mundus, i, m. ( neutr. collat. form, mundum: legavit quidam uxori mundum omne penumque, all her toilet, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3, and ap. Non. 214, 17) [1. mundus], toilet ornaments, decorations, dress (of a woman).
    I.
    Lit.:

    mundus muliebris est, quo mulier mundior fit: continentur eo specula, matulae, unguenta, vasa unguentaria, et si qua similia dici possunt, veluti lavatio, riscus... Unguenta, quibus valetudinis causā unguimur, mundo non continentur,

    Dig. 34, 2, 25:

    munditiae et ornatus et cultus, haec feminarum insignia sunt: hunc mundum muliebrem appellārunt majores nostri,

    Liv. 34, 7, 9: virginalis, Att. ap. Paul. ex Fest. p. 142 Müll.:

    quamvis auro, veste, gemmis, omnique cetero mundo exornata mulier incedat,

    App. M. 2, p. 118. —
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., an implement (ante- and post-class.):

    operae messoriae mundus,

    implements for the harvest work, App. M. 6 init.:

    Cereris,

    the mystical casket of Ceres, id. Mag. p. 282 (the expression in mundo esse and habere belongs to the adj. mundus, v. mundus, II. B.).—
    B.
    Like the Gr. kosmos, the universe, the world, esp. the heavens and the heavenly bodies: ut hunc hac varietate distinctum bene Graeci kosmon, nos lucentem mundum nominaremus, the heavens, Cic. Univ. 10: nam quem kosmos Graeci, nomine ornamenti appellaverunt. eum nos a perfectā absolutāque elegantiā, mundum, Plin. 2, 4, 3, § 8: concussit micantia sidera mundus, heaven shook, Cat. 64, 206:

    aetherius,

    Tib. 3, 4, 17:

    arduus,

    Verg. G. 1, 240:

    aestuat infelix angusto limite mundi,

    Juv. 10, 169. Also: mundus caeli, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Sat. v. 10, p. 156 Vahl.):

    o clarissima mundi Lumina,

    Verg. G. 1, 5 sq.:

    immensi copia mundi,

    Ov. M. 2, 157:

    ipse mundus deorum hominumque causā factus est...Est enim mundus quasi communis deorum atque hominum domus, aut urbs utrorumque,

    the world, Cic. N. D. 2, 62, 154:

    innumerabiles,

    id. Ac. 2, 17, 55:

    e tabulā pictos ediscere mundos,

    parts of the world, Prop. 5, 3, 37.—
    2.
    Transf.
    a.
    The world, i. e. the earth, the inhabitants of the earth, mankind ( poet.):

    quicumque mundo terminus obstitit,

    Hor. C. 3, 3, 53:

    spes miseri mundi,

    Luc. 5, 469; Stat. S. 3, 3, 87:

    fastos evolvere mundi,

    Hor. S. 1, 3, 112:

    mundum laedere,

    mankind, Claud. Ruf. 1, 87:

    nullā in parte mundi cessat ebrietas,

    Plin. 14, 22, 29, § 149; 30, 1, 2, § 8; Flor. 2, 12, 1; Just. 30, 4, 9:

    (Alexander) scrutatur maria ignota, et, ut ita dicam, mundi claustra perrumpit,

    Sen. Ep. 119, 7:

    mundi principio,

    Juv. 15, 147.—
    b.
    The heavens, i. e. the sky, the weather (post-class.):

    tepida indulget terris clementia mundi,

    Grat. Fal. 288:

    ad Eoos tractūs mundique teporem,

    Luc. 8, 365.—
    c.
    The sun (perh. only in Manilius):

    quā mundus redit,

    Manil. Astron. 1, 36; id. ib. 3, 591.—
    d.
    Euphemistically for the Lower World, the infernal regions. The opening into this mundus was at Rome, in the Comitium, and was kept covered with a stone (lapis manalis); three times in the year, on the 24th of August, the 5th of October, and the 8th of November, days sacred to the gods of the infernal regions, this round pit was opened, and all sorts of fruits were thrown into it as offerings, Varr. ap. Macr. S. 1, 16, 18; Paul. ex Fest. s. v mundus, p. 154 Müll., and s. v. manalem lapidem, p. 128 ib.—
    e.
    Esp. (eccl. Lat.), the world as opposed to the church; this world, the realm of sin and death, as opposed to Christ's kingdom of holiness and life:

    non pro mundo rogo,

    Vulg. Johan. 17, 9:

    de mundo non sunt,

    id. ib. 17, 16:

    princeps hujus mundi (i. e. Satan),

    id. ib. 12, 31;

    14, 30: regnum meum non est de hoc mundo,

    id. ib. 18, 36; cf. id. Eph. 2, 2; 6, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > mundus

См. также в других словарях:

  • Reading readiness — has been defined as the point at which a person is ready to learn to read and the time during which a person transitions from being a non reader into a reader. Other terms for reading readiness include early literacy and emergent reading.Children …   Wikipedia

  • Luther, Martin — • Leader of the great religious revolt of the sixteenth century in Germany; born at Eisleben, 10 November, 1483; died at Eisleben, 18 February, 1546 Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Luther, Martin      …   Catholic encyclopedia

  • Luther —     Martin Luther     † Catholic Encyclopedia ► Martin Luther     Leader of the great religious revolt of the sixteenth century in Germany; born at Eisleben, 10 November, 1483; died at Eisleben, 18 February, 1546.     His father, Hans, was a… …   Catholic encyclopedia

  • Martin Luther —     Martin Luther     † Catholic Encyclopedia ► Martin Luther     Leader of the great religious revolt of the sixteenth century in Germany; born at Eisleben, 10 November, 1483; died at Eisleben, 18 February, 1546.     His father, Hans, was a… …   Catholic encyclopedia

  • Voluble — Vol u*ble, a. [L. volubilis, fr. volvere, volutum, to roll, to turn round; akin to Gr. ? to infold, to inwrap, ? to roll, G. welle a wave: cf. F. voluble. Cf. F. {Well} of water, {Convolvulus}, {Devolve}, {Involve}, {Revolt}, {Vault} an arch,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Voluble stem — Voluble Vol u*ble, a. [L. volubilis, fr. volvere, volutum, to roll, to turn round; akin to Gr. ? to infold, to inwrap, ? to roll, G. welle a wave: cf. F. voluble. Cf. F. {Well} of water, {Convolvulus}, {Devolve}, {Involve}, {Revolt}, {Vault} an… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Volubleness — Voluble Vol u*ble, a. [L. volubilis, fr. volvere, volutum, to roll, to turn round; akin to Gr. ? to infold, to inwrap, ? to roll, G. welle a wave: cf. F. voluble. Cf. F. {Well} of water, {Convolvulus}, {Devolve}, {Involve}, {Revolt}, {Vault} an… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Volubly — Voluble Vol u*ble, a. [L. volubilis, fr. volvere, volutum, to roll, to turn round; akin to Gr. ? to infold, to inwrap, ? to roll, G. welle a wave: cf. F. voluble. Cf. F. {Well} of water, {Convolvulus}, {Devolve}, {Involve}, {Revolt}, {Vault} an… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Facundity — Fa*cun di*ty, n. [L. facunditas.] Eloquence; readiness of speech. [Archaic] [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • hesitant — hesitantly, adv. /hez i teuhnt/, adj. 1. hesitating; undecided, doubtful, or disinclined. 2. lacking readiness of speech. [1640 50; < L haesitant (s. of haesitans), prp. of haesitare to falter, hesitate, equiv. to haes(us), ptp. of haerere to… …   Universalium

  • fluency — n. 1. Smoothness, flowing quality, liquidness. 2. Copiousness, affluence, readiness of speech, ready utterance, command of language, facility of expression, gift of the gab (colloq.) …   New dictionary of synonyms

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»